Αυτά είναι τα 15 χαρακτηριστικά του καλού δασκάλου. Εσείς τα έχετε;

Μια απο τις πιο συνηθισμένες συζητήσεις μεταξύ γονιών, μαθητών και εκπαιδευτικών αφορά τον ορισμό του “καλού” δάσκαλου. Άραγε είναι αυτός που βάζει πολλές δραστηριότητες για το σπίτι; Αυτός που βάζει πολλά τεστ; Ή μήπως εκείνος που διαρκώς κυνηγά νέα project και προσπαθεί η τάξη του να συμμετέχει σε όσα περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα γίνεται;

Όλοι θυμόμαστε τον δάσκαλο που ήθελε να είναι φίλος με τους μαθητές και συζητούσε μαζί τους τα νέα τους και κάποιοι άλλοι γνωρίσαν δάσκαλους που έσκυβαν με αγάπη πάνω απο τα προβλήματα των μαθητών και προσπαθούσαν να βρουν λύσεις. Όλοι οι παραπάνω τύποι δασκάλου θεωρούνται ως “καλοί” απο μερίδα γονιών, μαθητών, συναδέρφων και στην ουσία δεν έχει βρεθεί ακόμα ο πρότυπος τύπος δασκάλου που καλύπτει τις ανάγκες όλων.

Το πραγματικά σημαντικό είναι ο δάσκαλος να προσπαθεί να εμφυσήσει αξίες που θα θωρακίσουν τα παιδιά και θα τα προετοιμάσουν για την ζωή τους ως ενήλικα άτομα και πολίτες. Ένας δάσκαλος που έχει μέλημα να διαμορφώσει σωστούς χαρακτήρες, κάνει σπουδαιότερο έργο απο οποιονδήποτε συνάδερφο κυνηγά βαθμούς και διακρίσεις.

Η γνώση μπορεί να αποκτηθεί με πολλούς τρόπους και ουσιαστικά το κυνήγι της δεν σταματάει ποτέ, ενώ η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας κατά βάση επιτυγχάνεται στα μαθητικά χρόνια(χωρίς να αμελείται σε καμιά περίπτωση η σημασία των πρώτων χρόνων της ζωής για την διαμόρφωση του χαρακτήρα).

Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε επακριβώς το οικογενειακό πλαίσιο κάθε μαθητή και μαθήτριας, ούτε τις μεθόδους διαπαιδαγώγησης που χρησιμοποιούν οι γονείς, οπότε είναι χρέος του δασκάλου να ασχοληθεί με αυτόν τον τομέα. Επίσης, παιδιά με αξίες κατανοούν καλύτερα την σημασία της σκληρής δουλειάς, αποκτούν εσωτερικά κίνητρα και τελικά μαθαίνουν καλύτερα.

Ο ενδεδειγμένος τρόπος αξιακής διαπαιδαγώγησης είναι μέσω του παραδείγματος. Ένας δάσκαλος που είναι φωτεινό παράδειγμα ανθρώπου θα αποκτήσει εύκολα μιμητές αφού ανήκει στην κατηγορία του Σημαντικού Άλλου, όπως οι γονείς. Τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν συμπεριφορές των ενηλίκων που συναναστρέφονται συχνά, οπότε είναι χρέος του εκπαιδευτικού να δίνει το σωστό παράδειγμα.

Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να λειτουργεί ως αυθεντία, αλάθητος γκουρού ή τιμητής του Σωστού. Το σημαντικότερο είναι να δείχνει ότι είναι ένας κανονικός άνθρωπος, με ικανότητες και αδυναμίες, που δουλεύει σκληρά αλλά δεν φοβάται να παραδεχθεί τα λάθη του και διαρκώς προσπαθεί για το καλύτερο.

Ποιος είναι ο καλός δάσκαλος;

Αν έπρεπε να κάνουμε μια λίστα χαρακτηριστικών τότε θα λέγαμε οτι καλός δάσκαλος είναι αυτός που: 

1. Εκτιμά τα παιδιά και δείχνει ότι πιστεύει στην αξία τους.

2. Είναι αποφασισμένος να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν και τους μαθαίνει να αγαπούν την γνώση. 

3. Είναι αφοσιωμένος στην διδασκαλία και επιδιώκει να εμπνέει τους μαθητές του.

4. Παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον προσωπικής ανάπτυξης.

5. Είναι δίκαιος, ειλικρινής και αξιόπιστος.

6. Έχει καλό γνωστικό υπόβαθρο και διάθεση να βελτιώνεται.

7. Είναι καλός ακροατής και δεν διακόπτει τον συνομιλητή.

8. Είναι ευαίσθητος προς τις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών.

9. Επιτρέπει την έκφραση της προσωπικής γνώμης και προάγει τον διάλογο.

10. Δίνει επιλογές στα παιδιά και τα αφήνει να επιχειρηματολογήσουν για αυτές.

11. Έχει λογικές απαιτήσεις για τις επιδόσεις των παιδιών και δεν γίνεται πιεστικός.

12. Έχει αγάπη για τον Άνθρωπο και δεν δέχεται διαχωρισμούς και ταμπέλες. 

13. Επικεντρώνεται στην λύση και όχι στο πρόβλημα ώστε να μην δημιουργούνται γκρίνιες και άγχος. 

14. Προάγει την ειρηνική επίλυση των διαφορών και την άξια του συμβιβασμού που εξυπηρετεί όλες τις πλευρές.

15. Δίνει άξια στα όνειρα και τους στόχους των παιδιών.

Εσείς ποια χαρακτηριστικά θα προσθέτατε στην παραπάνω λίστα;

Υλικό για παραπάνω διάβασμα

• "Successful teachers", Davies, L. εδώ
• "Τα χαρακτηριστικά του αποτελεσματικού δασκάλου και του καλού και κακού μαθητή. Πανελλήνια έρευνα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές όλων των βαθμίδων", Παπάνης, Ε. & Γιαβρίμης, Π. εδώ
• " Τα χαρακτηριστικά του πετυχημένου εκπαιδευτικού", Παπάνης, Ε., Παπάνης, Α. & Παπάνη, Ε.-  εδώ