"Από μηχανής θεός": Εσείς ξέρετε από που προέρχεται αυτή η φράση;
Πολλές φορές όταν θέλουμε να πούμε ότι κάποιος μας βοήθησε απρόσμενα και μας έβγαλε από μια δύσκολη κατάσταση χρησιμοποιούμε την φράση «από μηχανής θεός». Πότε όμως πρωτοχρησιμοποιήθηκε;
Ο όρος προέρχεται από την σκηνογραφία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους εξέλιξης της πλοκής.
Κατά την κορύφωση του δράματος, όταν οι συγκρούσεις και τα προβλήματα οδηγούσαν σε αδιέξοδο, συχνά εμφανιζόταν κάποιος θεός και έδινε την λύση. Αυτός ο θεός, έπρεπε να κάνει εντυπωσιακή εμφάνιση και έτσι ο ηθοποιός εμφανιζόταν με την βοήθεια ενός γερανού!
Ο από μηχανής θεός χρησιμοποιούνταν στις τραγωδίες και για να προκαλέσει γέλιο. Στην κωμωδία «Νεφέλες» του Αριστοφάνη, ο Σωκράτης κάνει την εμφάνιση του μέσα σε ένα αιωρούμενο καλάθι και ισχυρίζεται ότι το χρησιμοποιεί για να βρίσκεται ψηλά, να παίρνει το μυαλό του αέρα και να εμπνέεται.
Φυσικά, οι τραγωδοί δεν χρησιμοποιούσαν συχνά τον από μηχανής θεό, γιατί αυτή η επιλογή υποδήλωνε ότι το πρόβλημα υπερέβαινε τις δυνάμεις των θνητών. Μάλιστα, ο Ευριπίδης είχε δεχτεί δριμεία κριτική από τον Αριστοτέλη, αφού χρησιμοποιούσε πολύ συχνά αυτό το τέχνασμα.
Υ.Γ Υπάρχει και ένα ελληνικό συγκρότημα με τίτλο Deus ex machina που είναι η μετάφραση της φράσης.
Ευαγγελία Ευσταθιάδου
Η Εύα ζει στην Θεσσαλονίκη, είναι απόφοιτη α) του τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ, β) του Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ και κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων γύρω από την εκπαίδευση. Όταν δεν βρίσκεται σε κάποια σχολική αίθουσα, γράφει στο Μελετώντας, χειρίζεται την σελίδα του στο facebook και βλέπει πολλές ταινίες. Θα ήθελε να ταξιδέψει σε κάθε γωνιά του πλανήτη και να διαβάσει όλα τα λογοτεχνικά βιβλία που έχουν τυπωθεί ποτέ.
