Πρώτη μέρα στο σχολείο: 14+1 τρόποι για να βοηθήσω το παιδί μου.
"Τα μαθητικά χρόνια δεν τα αλλάζω με τίποτα" λέει το τραγούδι. Αλήθεια, υπάρχει τρόπος να βοηθήσω το παιδί μου να κάνει καλή αρχή στην σχολική του πορεία;
Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς αντιμετωπίζεται διαφορετικά από κάθε παιδί: άλλο είναι ενθουσιασμένο γιατί θα δει τους φίλους του, άλλο ανυπομονεί για τα νέα βιβλία και τους καινούριους δασκάλους, άλλο δυσανασχετεί γιατί σκέφτεται ότι δε θα έχει χρόνο για παιχνίδι και ανεμελιά. Αναμεσά σε όλους τους μαθητές, αυτοί που βρίσκονται σε πιο ιδιαίτερη θέση είναι όσοι ξεκινούν για πρώτη φορά το σχολείο.
Αλήθεια, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να βοηθήσουμε τα πρωτάκια μας στο νέο τους ξεκίνημα;
1. Διώξτε το άγχος! Στην εποχή μας, συνήθως δουλεύουν και οι δυο γονείς, με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να ξεκινούν την εκπαίδευση τους από τον παιδικό σταθμό. Αυτό, σε καμία περίπτωση δεν είναι κακό για το παιδί αφού κοινωνικοποιείται και μαθαίνει να είναι ανεξάρτητο. Δυστυχώς όμως, πολλοί γονείς νιώθουν ενοχές που αποχωρίζονται το παιδιά τους και βιώνουν άγχος και αίσθημα ανεπάρκειας το οποίο μεταφέρεται στα παιδιά. Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται όλα τα αισθήματα των γονιών αλλά επειδή δεν μπορούν να τα κατανοήσουν πλήρως ή να τα εκλογικεύσουν, συχνά τα μεγαλοποιούν. Με απλά λόγια, όσο πιο ήρεμοι και ειλικρινώς χαρούμενοι είμαστε για την νέα αρχή του παιδιού μας, τόσο ευκολότερα θα αποκτήσει θετικές στάσεις προς το σχολείο.
2. Μοιραστείτε δικές σας εμπειρίες! Θυμηθείτε όμορφες ιστορίες από τα σχολικά σας χρόνια, δείξτε φωτογραφίες με τους συμμαθητές, μιλήστε για τις διαφορές του τότε με το τώρα. Σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκουμε την εξιδανίκευση του σχολείου, των δασκάλων ή των συμμαθητών γιατί αυτό δημιουργεί ψεύτικες προσδοκίες που εύκολα διαψεύδονται, γεμίζοντας το παιδί απογοήτευση. Μιλήστε ειλικρινά και δημιουργήστε γόνιμη ανυπομονησία στο μικρό μαθητούδι σας!
3. Γνωρίστε το σχολείο! Αρκετό καιρό πριν την έναρξη του σχολικού έτους επισκεφτείτε με το παιδί το νέο σχολείο. Συνηθίστε την διαδρομή, υπολογίστε τον χρόνο για τις μετακινήσεις, περιηγηθείτε στο σχολείο & συζητήστε τις προσδοκίες του παιδιού από το νέο σχολείο. Η διερευνητική επίσκεψη θα βοηθήσει το παιδί να νιώσει οικεία από την πρώτη στιγμή.
4. Συνεργαστείτε με τον/την εκπαιδευτικό! Από την αρχή του έτους επιδιώξτε γνωριμία με τον/την εκπαιδευτικό της τάξης και συζητήστε τις αγωνίες αλλά και τις προσδοκίες σχετικά με την εκπαίδευση του παιδιού. Μοιραστείτε τυχόν ιδιαίτερες συνήθειες ή ανάγκες του παιδιού και σε περίπτωση που κάτι σας προβληματίζει ως προς την συμπεριφορά ή την διδασκαλία του/της, συζητήστε το μαζί του/της. Σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητούμε ή κατηγορούμε τον/την εκπαιδευτικό στο σπίτι, γιατί στόχος είναι να δημιουργήσουμε εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του/της.
5. Κάντε shopping therapy! Είτε λίγες μέρες πριν, είτε μόλις δώσει ο δάσκαλος την περιβόητη λίστα πηγαίνετε με το παιδιά σε ένα βιβλιοπωλείο για τα σχολικά εφόδια. Περιεργαστείτε τα τετράδια, τα μολύβια, τις τσάντες και αφήστε το παιδί να διαλέξει. Πολλοί γονείς, λόγω έλλειψης χρόνου κάνουν μόνοι τους τα ψώνια, στερώντας έτσι από τα παιδιά ένα από τα πιο διασκεδαστικά κομμάτια της νέας σχολικής χρονιάς.
6. Προετοιμαστείτε! Αρκετό καιρό πριν την έναρξη του σχολείου, ασκηθείτε σε δεξιότητες που θα του φανούν χρήσιμες. Αυτό μπορεί να σημαίνει εξάσκηση για τουαλέτα(ντύσιμο-ξεντύσιμο, σκούπισμα, πλύσιμο χειρών), εξάσκηση στο ή ακόμα και στο δέσιμο των κορδονιών. Γενικά, οπλίστε το παιδί σας με δεξιότητες που θα του δώσουν αυτοπεποίθηση, πάντα στο μέτρο της ηλικίας και του αναπτυξιακού σταδίου στο οποίο βρίσκεται.
7. Καθοδηγήστε το! Αρκετό καιρό πριν την έναρξη του σχολείου συζητήστε ξανά και ξανά για τον επιτρεπτό τρόπο συμπεριφοράς. Διευκρινίστε ότι χτυπήματα, βρισιές, περίεργα αγγίγματα δεν είναι επιτρεπτά για κανέναν. Αφήστε το παιδί να σκεφτεί τρόπους αντιμετώπισης κάθε δυσάρεστης κατάστασης και εξηγήστε του ότι μπορεί να μιλάει σε σας ή τον δάσκαλο για ό,τι το απασχολεί. Φυσικά, δεν χρειάζεστε να του δημιουργήσετε άγχος, απλώς να καταλάβει ότι και οι δυσκολίες είναι μέσα στην ζωή.
8. Συζητήστε! Πριν ξεκινήσει το σχολείο, ρωτήστε το πώς το φαντάζεται, τι έχει ακούσει, τι προσδοκά και τι φοβάται. Απαντήστε στις απορίες του, καθησυχάστε τους φόβους του και εξηγήστε του ότι το σημαντικό δεν είναι οι βαθμοί αλλά η αγάπη για την γνώση. Ακούστε με ενδιάφεραν τις διηγήσεις του και θα εντοπίσετε τυχόν προβλήματα από νωρίς.
9. Μην το τρομάξετε! Δεν υπάρχει λόγος για ατάκες όπως «τώρα μεγάλωσες, καιρός να σοβαρευτείς», «το σχολείο είναι σημαντικό, πρέπει να τα καταφέρεις», «ο ξάδερφος, γείτονας, εγώ στην ηλικία σου έκανα θαύματα». Το σχολείο δεν είναι ο μπαμπούλας αλλά το μέρος όπου το πιτσιρίκι σας θα μάθει καινούρια πράγματα και θα αποκτήσει νέους φίλους. Δεν υπάρχει λόγος πίεσης και σύγκρισης, αφού κάθε τέτοια συμπεριφορά, αργά ή γρήγορα, φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Στόχος μας είναι η δημιουργία ανθρώπων που έχουν εσωτερικά κίνητρα για να επιδιώξουν την γνώση.
10. Εμπιστευτείτε το παιδί! Όταν φτάσετε στο σχολείο, χαιρετήστε με χαμόγελα χωρίς κλάματα και μελοδραματισμούς. Καθίστε όσο επιτρέπουν οι δάσκαλοι και αποχωρίστε όταν έλθει η ώρα. Προτείνετε στο παιδί να γνωρίσει τον χώρο και τα άλλα παιδιά και δείξτε την περηφάνεια σας που το παιδάκι σας μεγάλωσε.
11. Να είστε συνεπείς! Ενημερώστε το παιδί για την ώρα που θα έρθετε λέγοντας κάτι συγκεκριμένο «θα έρθω να σε πάρω μετά το μεσημεριανό»(αν κάθεται στο ολοήμερο) και τηρήστε την υπόσχεση σας. Αν το παιδί νιώθει ότι τηρείτε τον λόγο σας θα νιώσει ασφάλεια και θα μπορεί να σας αποχωριστεί πιο εύκολα. Επίσης, όταν το αφήνετε το πρωί στο σχολείο, φροντίστε να φύγετε αφού το χαιρετήσετε ώστε να μη βιώσει άγχος αποχωρισμού.
12. Εστιάστε στα θετικά! Αντί να βομβαρδίσετε το παιδιά με ερωτήσεις «έφαγες το κολατσιό σου/καθόσουν ήσυχος/πήρες όλα τα βιβλία/έκανες φίλους;» ακούστε τις αφηγήσεις τους και κάνετε διευκρινιστικές ερωτήσεις που εστιάζουν στα θετικά συναισθήματα «Ποιά ήταν η καλύτερη στιγμή στο σχολείο; Τί σου άρεσε πιο πολύ από την τάξη σου; Με ποια παιδιά έπαιξες; Τι παιχνίδια παίξατε;».
13. Διαβάστε του βιβλία! Στην αγορά θα βρείτε πολλά βιβλία που προετοιμάζουν τα παιδιά για την πρώτη τους επαφή με τον παιδικό σταθμό ή το δημοτικό σχολείο. Διαβάστε τα μαζί και συζητήσετε τα αισθήματα των παιδιών. Ενδεικτικά βιβλία: «Πρώτη μέρα στο σχολείο», εκδόσεις Μεταίχμιο, «Δεν θέλω να μάθω να διαβάζω», εκδόσεις Μεταίχμιο, «Η δυστυχία του να είναι κανείς μαθητής», εκδόσεις Μεταίχμιο, «Η πρώτη μέρα στο σχολείο», εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες, «Ντόρα η μικρή εξερευνήτρια, πρώτη μέρα στο σχολείο», εκδόσεις Μίνωας, « Ο Φώκος νόμιζε ότι μισούσε το σχολείο», εκδόσεις Πατάκη, «Ο νταής του σχολικού» εκδόσεις Ψυχογιός, «Αχ αυτή η πρώτη μέρα στο σχολείο», εκδόσεις Κέδρος.
14. Δημιουργήστε αναμνήσεις! Μπορείτε να βγάζετε μια όμορφη, ανέμελη φωτογραφία σε κάθε έναρξη σχολικής χρονιάς και να δημιουργήσετε μια συναισθηματική ανάμνηση για όλη την οικογένεια.
15. Γιορτάστε! Είτε αυτό σημαίνει ότι θα μαγειρέψετε το αγαπημένο του φαγητό, είτε ότι θα πάτε για παγωτό το βράδυ είτε ότι θα καλέσετε κόσμο στο σπίτι, το σημαντικό είναι να δημιουργήσετε ατμόσφαιρα χαράς για το νέο ξεκίνημα.
Οι πρώτες μέρες στο σχολείο είναι αγχωτικές για γονείς και παιδιά αλλά ας προσπαθήσουμε να είμαστε ευέλικτοι και υπομονετικοί. Με όπλα μας το αληθινό ενδιαφέρον και την εμπιστοσύνη προς το παιδί μας, θα το οπλίσουμε με τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να ανταπεξέλθει στην μεγάλη αλλαγή αλλά και να προετοιμαστεί για όλες τις «πρώτες φορές».
Ευαγγελία Ευσταθιάδου

Η Εύα ζει στην Θεσσαλονίκη, είναι απόφοιτη α) του τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ, β) του Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ και κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων γύρω από την εκπαίδευση. Όταν δεν βρίσκεται σε κάποια σχολική αίθουσα, γράφει στο Μελετώντας, χειρίζεται την σελίδα του στο facebook και βλέπει πολλές ταινίες. Θα ήθελε να ταξιδέψει σε κάθε γωνιά του πλανήτη και να διαβάσει όλα τα λογοτεχνικά βιβλία που έχουν τυπωθεί ποτέ.