Μελέτη στο σπίτι: είναι όντως απαραίτητη;

13 / 11 / 2016 Ευαγγελία Ευσταθιάδου
Image

Μια κλασσική μέθοδος των απανταχού εκπαιδευτικών είναι η εργασία για το σπίτι. Τα παιδιά καλούνται να λύσουν επιπλέον ασκήσεις, να γράψουν κείμενα, να ολοκληρώσουν πρότζεκτ για τα οποία δεν επαρκεί η σχολική ώρα. Άραγε, αυτή η πρακτική είναι ωφέλιμη;

Στο προηγούμενο άρθρο, μιλήσαμε για τους τρόπους που μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά στην μελέτη στο σπίτι. Όμως, πόση ώρα πρέπει να διαρκεί ή μελέτη;

 

Υπάρχουν οφέλη από την μελέτη στο σπίτι;

 

 Ναι.

 

- Ανακεφαλαίωση.  Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης και ένα καλό φρεσκάρισμα, είναι πάντα ωφέλιμο.

 

- Ανάπτυξη εξατομικευμένων στρατηγικών μελέτης. Το παιδί μαθαίνει να διαβάζει μόνο του, να ψάχνει πηγές, να βάζει στόχους, να οργανώνει το χρόνο του. Με λίγα λόγια, αποκτά δεξιότητες απαραίτητες για την ζωή.

 

- Αυτονομία.  Το παιδί μαθαίνει να είναι ανεξάρτητο και να αυτοπειθαρχείται, ώστε να πετύχει τους στόχους τους.

 

Πόση ώρα πρέπει να διαβάζουν τα παιδιά;

 

Υπάρχουν ποικίλες έρευνες που προσπαθούν να βρουν τον ενδεδειγμένο χρόνο μελέτης στο σπίτι. Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα παιδιά 5-7 ετών πρέπει να απασχολούνται με σχολική μελέτη, μια ώρα εβδομαδιαίως, τα παιδιά 7-9 ετών, μια ώρα εβδομαδιαίως και τα παιδιά 9-11 ετών, μισή ώρα ημερησίως.

 

Τα παιδιά 11-13 ετών , καλό είναι να μελετούν 45-90 λεπτά ημερησίως, τα παιδιά 13-16 ετών 1-2 ώρες και τα παιδιά 16 και πάνω, μέχρι 3-4 ώρες ημερησίως.

 

 NaN

 

Τόση λίγη ώρα;

 

Στο ελληνικό σχολείο υπάρχει η παθογένεια της φωτοτυπίας. Ειδικά στο δημοτικό σχολείο, η φωτοτυπία με επιπλέον ασκήσεις είναι ο κανόνας, με τους γονείς να ενθαρρύνουν αυτό το μέτρο.

 

Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες ασκήσεις είναι παραλλαγές αυτών που έχει το σχολικό βιβλίο, με αποτέλεσμα να μη προκαλούν το μαθητικό ενδιαφέρον.Δεν είναι λίγες οι φορές δε, που το παιδιά θυμάται απέξω την μεθοδολογία ή απλώς κοιτά τις ήδη λυμένες ασκήσεις και λύνει την φωτοτυπία “τυφλοσούρτη”.

 

Αυτό όμως, δεν έχει κανένα παιδαγωγικό όφελος, αφού η μάθηση έρχεται μέσω της κατανόησης και της εφαρμογής της γνώσης σε ποικίλες περιστάσεις.

 

Και τότε πως θα μάθει;

 

Οι  πλέον σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες είναι οι  κοινωνιοπολιτισμικές θεωρίες για την μάθηση. Υπάρχουν διάφορα ρεύματα και σχολές, αλλά όλοι συμφωνούν ότι η μάθηση έχει κοινωνικό χαρακτήρα και κατακτάται μέσα από την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα.

 

Οι άνθρωποι παρατηρούν, μιμούνται τους άλλους και μέσα από τον αναστοχασμό, ρυθμίζουν την συμπεριφορά τους.

 

Ο Λεβ Βυγκότσκυ ήταν ο άνθρωπος που εισήγαγε την κοινωνικο- πολιτισμική προσέγγιση της μάθησης και υποστήριζε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συντελείται.

 

Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, ο δάσκαλος παρέχει στο μαθητή πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον για να τον βοηθήσει να αυτοαναπτυχθεί, αλλά ταυτόχρονα είναι και ενεργός διαμεσολαβητής των κοινωνικών και πολιτισμικών νοημάτων που το παιδί καλείται να κατακτήσει.

 

Το παιδί μαθαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση με τους “σημαντικούς άλλους” δηλαδη ενήλικες που έχει ως πρότυπα, όπως τους εκπαιδευτικούς. Πρέπει να θυμόμαστε, ότι το σχολείο είναι ο κατεξοχήν χώρος της μάθησης, αφού εκεί  ο δάσκαλος δημιουργεί ένα θετικό κλίμα και μέσα από την συνεργασία με συμμαθητές, το παιδιά ανακαλύπτει την γνώση.

 

Ο εκπαιδευτικός καλείται να έχει υποβοηθητικό ρόλο και στηρίζει το παιδιά στην ολοένα μεγαλύτερη κατάκτηση της αυτονομίας του.

 

Οι εκπαιδευτικοί είναι καταρτισμένοι γνωστικά, παιδαγωγικά και διδακτικά και άρα είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για την μαθησιακή διαδικασία. Οι γονείς δεν είναι διδακτικά καταρτισμένοι, οπότε συχνά καταλήγουν πιεστικοί, αφού έχουν ως κύριο μέλημα την ολοκλήρωση της μελέτης.

 

Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς λειτουργούν βαθμοθηρικά και διορθώνουν τις ασκήσεις, φτιάχνουν κατασκευές, συμπληρώνουν φυλλάδια, μόνο και μόνο για να μη πάρει κακό βαθμό το παιδί.

 

NaN

 

Πρέπει να μειωθεί το επιπλέον υλικό για μελέτη;

 

Η συζήτηση για καθολική απαγόρευση της σχολικής μελέτης έχει ήδη ξεκινήσει. Στην Ισπανία  έγινε απεργία για να καταργηθεί το homework και στην Φιλανδία, που πάντα αριστεύει στις έρευνες για καλές πρακτικές στα σχολεία, η μελέτη στο σπίτι δεν ξεπερνά τις τρεις ώρες την εβδομάδα.

 

Όλες οι διαμαρτυρίες ξεκινούν από το καθολικά αποδεκτό γεγονός ότι ένας μαθητής πρέπει να έχει ελεύθερο χρόνο για να διασκεδάσει ή να ασχοληθεί με τα χόμπι του. Ένα χαρούμενο παιδί πηγαίνει με όρεξη στο σχολείο, ενώ ένα παιδί που ασφυκτιά ανάμεσα σε σχολείο, φροντιστήρια, homework είναι πολύ πιθανόν να κουραστεί και να εκφράσει σχολική άρνηση.

 

Το σημαντικό είναι τα παιδιά να αγαπήσουν την γνώση και όχι να ταυτίσουν τα βιβλία με την κούραση και τα ξενύχτια. Διαβάζουμε για να αποκτήσουμε εργαλεία κατανόησης του κόσμου, όχι για να παπαγαλίσουμε πράγματα που σύντομα θα ξεχάσουμε.

 

Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν μικρή συσχέτιση του homework με την σχολική επιτυχία, ενώ όλες συμφωνούν ότι το (λίγο) homework είναι απαραίτητο μόνο για μεγαλύτερους μαθητές.

 

Και πάλι όμως, το διάβασμα στο σπίτι πρέπει να αφορά την εκμάθηση ημερομηνιών, τύπων και γεγονότων, δηλαδή πληροφοριών που αναγκαστικά χρειάζονται αποστήθιση.

 

Η παπαγαλία ολόκληρων σελίδων δεν βοηθά πουθενά, ενώ στα μικρά παιδιά ωφέλιμα είναι homework που είναι σύντομα, σχετικά με τα ενδιαφέροντα τους και εμπλέκουν δημιουργικά την οικογένεια.

 

Το παιδί θα μάθει περισσότερα από μια επίσκεψη σε μουσείο, μια θεατρική παράσταση ή ακόμα και μια βόλτα στη πόλη, αρκεί να θέλει να παρατηρήσει και να κατανοήσει.

 

Ως συμπέρασμα πρέπει να πούμε ότι η μάθηση πρέπει να συντελείται μέσα στο χώρο του σχολείου, με τη βοήθεια του δασκάλου. Η επιπλέον μελέτη πρέπει να είναι πολύ περιορισμένη, ώστε το παιδιά να μην συσχετίσει το διάβασμα με αρνητικά συναισθήματα.

 

Αν ο χρόνος μετὰ το σχολείο γεμίσει με βιβλία, ταινίες, χόμπι, αθλήματα θα αποβεί περισσότερο ωφέλιμος για τους μαθητές και θα τους κάνει να αγαπήσουν την γνώση αληθινά.  Ας είναι αυτός ο στόχος μας.

 

Υλικό για διάβασμα

 

  1. Sciencedaily
  2. Opencolleges
  3. Stophomework

Ευαγγελία Ευσταθιάδου

Η Εύα ζει στην Θεσσαλονίκη, είναι απόφοιτη α) του τμήματος Φιλολογίας ΑΠΘ, β) του Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ και κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων γύρω από την εκπαίδευση. Όταν δεν βρίσκεται σε κάποια σχολική αίθουσα, γράφει στο Μελετώντας, χειρίζεται την σελίδα του στο facebook και βλέπει πολλές ταινίες. Θα ήθελε να ταξιδέψει σε κάθε γωνιά του πλανήτη και να διαβάσει όλα τα λογοτεχνικά βιβλία που έχουν τυπωθεί ποτέ.

Τα 12 "κλειδιά" του άριστα στην Έκθεση!

29 / 05 / 2017

Η Έκθεση διδάσκεται από το δημοτικό και παρόλα αυτά, ένα μεγάλο ποσοστό υποψηφίων γράφει στις Πανελλήνιες κάτω από την βάση. Τι μπορούμε να κάνουμε για να το αποφύγουμε αυτό;

Πως να γράψω σωστά μια πηγή στην ιστορία;

22 / 05 / 2017

Από Δ΄Δημοτικού, μέχρι Γ΄Λυκείου τα παιδιά διαβάζουν βιβλία ιστορίας γεμάτα πηγές. Γιατί όμως όταν καλούνται να αναλύσουν πηγή, αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία;

10 τρόποι για πειθαρχία στην τάξη. Εσείς τους ξέρατε;

16 / 08 / 2016

Παίρνουμε επτά 45λεπτα μαθήματα, 20+ μαθητές, μια μικρή σχολική τάξη & έναν δάσκαλο ή μια δασκάλα. Ανακινούμε καλά και ελπίζουμε η σχολική μέρα να προχωρήσει χωρίς μεγάλες δυσκολίες. Όνειρο θερινής νυκτός ή εφικτός στόχος;

Τα 8 "βήματα" προς το άριστα στα Αρχαία!

03 / 06 / 2017

Το καλοκαιράκι ξεκίνησε, οι Πανελλήνιες είναι μια ανάσα μακρυά και οι υποψήφιοι των Πανελληνίων ετοιμάζονται για την εξέταση των αρχαίων. Πώς μπορούμε να τους βοηθήσουμε;

Πώς να προετοιμαστώ για τις Πανελλήνιες;

11 / 04 / 2017

Το πιο σταθερό παράπονο των υποψηφίων για πανελλήνιες είναι ότι δε ξέρουν πώς να διαβάσουν. Συχνά, η Γ΄ Λυκείου είναι η πρώτη επαφή των περισσοτέρων με το απαιτητικό διάβασμα και νιώθουν να πνίγονται. Άραγε, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;

Αναδυόμενος γραμματισμός: πώς μαθαίνουμε ανάγνωση και γραφή;

26 / 03 / 2017

Εσείς ξέρατε ότι η εκμάθηση της γραφής και της ανάγνωσης ξεκινά πολύ πριν την Α’ δημοτικού με βιωματικό τρόπο;

Βρείτε μας στα Social!

Τελευταία Άρθρα

Εκπαιδευτικά ΝέαΓιατί κατρακύλησαν οι βάσεις της φιλοσοφικής;

Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκαν οι βαθμοί και έγινε μεγάλο σούσουρο για τις βάσεις των τμημάτων της Φιλοσοφικής. Άραγε πέσαμε από τα σύννεφα ή ήταν κοινό μυστικό ότι εκεί θα καταλήγαμε;

10 / 08 / 2024

Γονείς και παιδίΤι να δηλώσω στο μηχανογραφικό;

Είμαστε λίγες μέρες πριν την έναρξη των πανελλαδικών και διάφορες ερωτήσεις βασανίζουν σταθερά τους υποψηφίους, ακόμα και τους πιο κατασταλαγμένος. Ποια σχολή να διαλέξω; Ποιο πανεπιστήμιο; Σίγουρα διάλεξα σωστά; Και αν τελικά δεν μου αρέσει;

25 / 05 / 2024

ΔιδακτικήΤις πταίει με το μάθημα της Έκθεσης;

Μπήκε ο Γενάρης και μαζί με τα πρώτα χιόνια, ξεκίνησε η δεύτερη φάση της εντατικής προετοιμασίας των υποψηφίων για τις Πανελλαδικές. Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για τον θεσμό των εξετάσεων, αλλά σήμερα θα ασχοληθούμε με το αγαπημένο μάθημα της Έκθεσης.

21 / 01 / 2024

Γονείς και παιδίΠρώτη φορά στο Δημοτικό. Και τώρα τι;

Η Α’ Δημοτικού είναι μια ενδιαφέρουσα και πολύ σημαντική χρονιά για τους μικρούς μαθητές, αφού θέτει τις βάσεις για την σχολική πορεία τους. Άραγε, πως θα μπορούσε να γίνει ευκολότερη;

08 / 10 / 2020

ΠαιδαγωγικήΣκέψεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αναλφαβητισμού

Η 8η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε ως η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού το 1965  με πρωτοβουλία της UNESCO, κατά τη διάρκειας της Συνόδου της Τεχεράνης. Από το 1966, γιορτάζεται κάθε χρόνο την ημερομηνία αυτή.

16 / 09 / 2020